KECEDERAAN SUKAN

KONSEP KECEDERAAN DAN BANTU MULA

Definisi

• Bantuan permulaan yg diberi sblm tiba pakar

Objektif

• Kurangkan kesakitan & sengsara
• Mencegah kecederaan dr btmbh teruk.
• Menyelamatkan  / memelihara kehidupan
• Bantu pemulihan
• Mendapatkan  bantuan kecemasan / pakar

Matlamat

• Menyelamatkan nyawa
• M`hadn kesan2 kecederaan
• Mglkn pemulihan

Tindakan cemas

1. Lihat sebarang bahaya
2. Hindar sbrg bahaya
3. Nilai kecederaan

-         Daya kesedaran

-         Buka salur udara

-         Periksa pernafasan

-         Periksa denyut nadi

Adakah mangsa sedar

1. Rawat sbrg kecederaan & dpt bantuan jika ada pakar
2. Masih bernafas

-         nafas berbunyi __ buka dan bersihkan salur udara

-         rawat kecederaan

-         letak mangsa dlm pemulihan

-         dptn bantuan

4. Apakah tdpt denyutan nadi
KLASIFIKASI KECEDERAAN                                                                 
Terbahagi kpd 2 jenis;
1.   Tenat
- Kecederaan yg berlaku secara tiba-tiba/ di cari.
2.   Kronik
      - Kecederaan yg wujud berpanjangan.
      - Dlmn / di dalam otot yg memakan masa yg lama utk sembuh.
Kecederaan Tisu Lembut Tenat ( OTOT / TENDON)
1. Luka Kulit Dalam
• Berlaku bila kulit luar dipecahkan  spt terkena paku atau benda tajam. Yg lain
2. Lecur / Mengelupas
• Berlaku bila kulit terkoyak  kerana geseran kulit dgn benda keras.
3. Lebam / Kontusi
• Berlaku hasi pukulan / hentakan langsung.
• Tisu dan rerambut darah tercedera menyebabkan kehilangan cecair dan darah.
• Rasa sakit, bengkak, & kawasan tercedera berubah warna – biru ke hitam.
• Ligamen diregang @ koyak
4. Rawan terkoyak
• Berlaku bila tulang di sendi terputus & tertekan.
• Biasanya berlaku di lutut.
5. Tergeliat
• Berlaku bila otot / tendon dipendekkan atau diregang terlalu kuat.
6. Dislokasi
• Tulang terkeluar dari kedudukan
• KECEDERAAN TISU LEMBUT KRONIK                      
  
  
  
  
  
  Terbahagi kpd;
  
  
  1. Tergeliat Kronik Otot
  • Otot bekerja / diregang berlebihan
  • Dlm jangka masa yg lama.
  • Disebabkan oleh banyak punca.
  •  
  2. Tendinitis.
  ·        Tendon diregang / digunakan berlebihan.
  ·        Berlaku pd tendon2 patela, achilles pd aktiviti berlebihan.
  ·        Kecederaan biceps dan                   cuff aktiviti balingan yg tidak fleksibel.
  ·         
  3. Bursitis
  ·        Rongga sendi yg kecil, penuh cecair, terletak antara tulang otot, tendon & tisu2 lain.
  ·        Berlaku bila bhgn2 tertentu diasak- lompatan / tampung beban yg berlebihan.
  ·        Sentiasa berlaku di siku dan lutut
  
  

  Prinsip-prinsip Pertolongan Cemas

  
  
  1.      Prinsip DRABC @ Dr ABC
  • Danger ;
  -         pastikan persekitaran berada dlm keadaan selamat.
  -         Pindahkan mangsa jika perlu.
  ·        Respon ;
  -         Pastikan tindakbalas dari mangsa.
  -         Sentuh & tanya mangsa 
  Minta bantuan.
  
  
  
  
  • Airways ;
  -         Pastikan saluran pernafasan mangsa tidak tersekat dgn bahan.
  -         Buang bahan yg menghalang.
  • Breathing ;
  -         Periksa pernafasan mangsa
  -         Pandang pergerakan dada.
  -         Dengar pernafasan mangsa
  -         Rasa pernafasan
  • Circulation ;
  -         Periksa nadi karotid @ radial mangsa.
  
  
  A.        Sekiranya tiada pernafasan tetapi ada denyutan nadi.
  
  
  • Lakukan EAR ( Expired Air Resuscitation )
  1.      Dewasa : Kadar 12 hembusan seminit.
  2.      Kanak2 & awal remaja : kadar 15 hembusan seminit
  3.      Bayi (5 thn ke bawah) : Kadar 20 hembvusan seminit.
  
  
  B.        Sekiranya tiada denyutan nadi tetapi ada pernafasan
  
  
  ·        Lakukan ECC ( External Cardiac Compression ) – memaksa darah beredar menerusi jantung ke seluruh anggota. ( mampatan dada )
  1.    Dewasa :
   -    Gunakan kedua-dua tangan
   -    Kadar 80-100 seminit.
   -    Mampatan sedalam 4-5 cm.
                          2.    Kanak-kanak;
   -    8 thn ke bawah
   -    Gunakan sebelah tangan
   -    Kadar 100 seminit.
   -    Mampatan sedalam 2.5 cm
  .    Bayi ;
                                 -    Gunakan jari telunjuk & jari hantu
                                 -    Kadar 120 seminit.
                                 -    Sedalam 1.5 cm
  C.        Sekiranya tiada pernafasan dan tiada nadi
  ·        Lakukan CPR ( Cardiac Pulmonary Resuscitation ) EAR + ECC
  ·        Hembusan dan mampatan henjutan dada mengikut;
  1.         Dewasa         ;      2 : 15
  2.         Kanak-kanak ;      1 : 5
  3.         Bayi              ;      1  : 5
  ·        Lakukan sebanyak 4 kitaran- lihat rangsangan / tindakbalas mangsa.
  ·        Periksa nadi setiap 1 minit.
  ·        Jika mangsa sedar, letakkan mangsa dlm kedudukan pemulihan.
  ·        Jika tidak sedar , teruskan buat bantuan CPR sehinga bantuan tiba.
  1.      Prinsip TOTAPS – kecedraan luar / nampak darah .
  • Talking;
  -         Dptkan maklumat punca dr mangsa / rakan mangsa / kesan badan.
  -         Hubungi pihak pakar & tanya apa yg perlu dilakukan.
  • Observe;
  -         Lihat tempat kecederaan
  -         Lihat tanda & simptom
  • Touch ;
  -         Sentuh utk kenalpasti  bahagian terlibat berpandukan reaksinya.
  • Active ;
  -         Reaksi mangsa aktif – tidaklah kronik / tenat.
  • Passive ;
  -         Reaksi mangsa pasif – diam / terkejut.
  • Skill ;
  -         Pergerakan yg dapat / boleh dilakukan oleh mangsa – gerakan ibu jari / kaki / tangan/ kepala dll.
  
  
  
  
  • Rest;
  -         Rehatkan bahagian yg cedera.
  • Ice ;
  -         Letakkan ais yg dibungkus dgn kain, air meresap keluar.
  -         Utk menurunkan suhu di tempat cedera kerana kapilari darahnya putus / cedera.
  • Compression ;
  -         Balut dgn kain bersih, tekanan selama 15-20 minit.
  • Elevation ;
  -         Tinggikan bahagian yg dibalut.
  • Refer ;
  -         Rujuk pakar / pemulihan.